Müfredat tasarımı, bir sınıf veya kurs içerisinde müfredatın (öğretim blokları) amaçlı, kasıtlı ve sistematik bir şekilde düzenlenmesini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Başka bir deyişle, öğretmenlerin öğretim programlarını planlaması için bir yoldur. Öğretmenler müfredatı tasarlarken, ne yapılacağını, kimin yapacağını ve nasıl bir program izleneceğini belirlerler.
İçindekiler
Müfredat Tasarımının Amacı
Öğretmenler her bir müfredatı belirli bir eğitim amacını göz önünde bulundurarak tasarlar. Nihai hedef öğrenci öğrenimini geliştirmektir, ancak müfredat tasarımını kullanmak için başka nedenler de vardır. Örneğin, ortaokul öğrencileri için hem ilkokul hem de lise müfredatını göz önünde bulundurarak bir müfredat tasarlamak, öğrenme hedeflerinin bir aşamadan diğerine uyumlu olmasını ve birbirini tamamlamasını sağlamaya yardımcı olur. Eğer bir ortaokul müfredatı ilkokuldaki ön bilgiler ya da lisede öğrenilecekler dikkate alınmadan tasarlanırsa öğrenciler için ileride gerçek sorunlar yaratabilir.
Müfredat Tasarım Türleri
Üç temel müfredat tasarımı türü vardır:
- Konu merkezli tasarım
- Öğrenci merkezli tasarım
- Problem merkezli tasarım
Konu Merkezli Müfredat Tasarımı
Konu merkezli müfredat tasarımı belirli bir konu veya disiplin etrafında döner. Örneğin, konu merkezli bir müfredat matematik veya biyolojiye odaklanabilir. Bu tür müfredat tasarımı bireyden ziyade konuya odaklanma eğilimindedir.
Konu merkezli müfredat tasarımı neyin çalışılması gerektiğini ve nasıl çalışılması gerektiğini tanımlar. Çekirdek müfredat, okullar ve bir bütün olarak ülke genelinde standartlaştırılabilen konu merkezli bir tasarım örneğidir. Standartlaştırılmış çekirdek müfredatta, öğretmenlere öğrencilerine öğretmeleri gereken şeylerin önceden belirlenmiş bir listesi ve bu şeylerin nasıl öğretilmesi gerektiğine dair belirli örnekler verilir.
Konu merkezli müfredat tasarımının birincil dezavantajı öğrenci merkezli olmamasıdır. Özellikle, bu tür müfredat tasarımı öğrencilerin özel öğrenme stilleri dikkate alınmadan oluşturulur. Bu durum öğrenci katılımı ve motivasyonunda sorunlara yol açabilir ve hatta öğrencilerin dersten geri kalmasına neden olabilir.
Öğrenci Merkezli Müfredat Tasarımı
Buna karşın, öğrenci merkezli müfredat tasarımı her bireyin ihtiyaçlarını, ilgi alanlarını ve hedeflerini dikkate alır. Başka bir deyişle, öğrencilerin tek tip olmadığını kabul eder ve bu öğrencilerin ihtiyaçlarına göre ayarlama yapar. Öğrenci merkezli müfredat tasarımı, öğrencileri güçlendirmeyi ve seçimler yoluyla eğitimlerini şekillendirmelerine olanak tanımayı amaçlar.
Öğrenci merkezli bir müfredatta öğretim planları farklılaştırılır ve öğrencilere ödevleri, öğrenme deneyimlerini veya etkinlikleri seçme fırsatı verir. Bu, öğrencileri motive edebilir ve öğrendikleri materyalle meşgul olmalarına yardımcı olabilir.
Bu tür müfredat tasarımının dezavantajı verilen emeğin yoğun olmasıdır. Farklılaştırılmış öğretimin geliştirilmesi, her bir öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarına uygun öğretim oluşturma ve/veya materyal bulma konusunda öğretmen üzerinde baskı yaratır. Öğretmenlerin böyle bir plan oluşturmak için zamanları olmayabilir ya da deneyim ve becerileri yetersiz olabilir. Öğrenci merkezli müfredat tasarımı ayrıca öğretmenlerin öğrenci istek ve ilgileri ile öğrenci ihtiyaçları ve gerekli çıktılar arasında bir denge kurmasını gerektirir ki bu da elde edilmesi kolay bir denge değildir.
Problem Merkezli Müfredat Tasarımı
Öğrenci merkezli müfredat tasarımı gibi, problem merkezli müfredat tasarımı da öğrenci merkezli tasarımın bir biçimidir. Problem merkezli müfredat, öğrencilere bir probleme nasıl bakacaklarını ve probleme nasıl çözüm bulacaklarını öğretmeye odaklanır. Böylece öğrenciler gerçek hayattaki sorunlara maruz kalır ve bu da gerçek dünyaya aktarılabilir beceriler geliştirmelerine yardımcı olur.
Problem merkezli müfredat tasarımı, müfredatın uygunluğunu artırır ve öğrencilerin öğrenirken yaratıcı ve yenilikçi olmalarını sağlar. Bu tür müfredat tasarımının dezavantajı, öğrenme stillerini her zaman dikkate almamasıdır.
Müfredat Tasarımı İpuçları
Aşağıdaki müfredat tasarım ipuçları, eğitimcilerin müfredat tasarım sürecinin her aşamasını yönetmelerine yardımcı olabilir.
- Paydaşların (yani öğrencilerin) ihtiyaçlarını müfredat tasarım sürecinin başlarında belirleyin. Bu, öğrenciyle ilgili verilerin toplanmasını ve analizini içeren ihtiyaç analizi yoluyla yapılabilir. Bu veriler, öğrencilerin halihazırda ne bildiklerini ve belirli bir alanda veya beceride yetkin olmak için neleri bilmeleri gerektiğini içerebilir. Ayrıca öğrencinin algıları, güçlü ve zayıf yönleri hakkında bilgiler de içerebilir.
- Öğrenme hedefleri ve çıktılarının net bir listesini oluşturun. Bu, müfredatın amacına odaklanmanıza yardımcı olacak ve istenen sonuçları elde edebilecek bir öğretim planlamanıza olanak sağlayacaktır. Öğrenme hedefleri, öğretmenlerin öğrencilerin derste başarmalarını istedikleri şeylerdir. Öğrenme çıktıları ise öğrencilerin derste elde etmiş olmaları gereken ölçülebilir bilgi, beceri ve tutumlardır.
- Müfredat tasarımınızı etkileyecek kısıtlamaları belirleyin. Örneğin, zaman dikkate alınması gereken yaygın bir kısıtlamadır. Dönem içinde sadece çok fazla saat, gün, hafta veya ay vardır. Planlanan tüm eğitimi vermek için yeterli zaman yoksa, bu durum öğrenme çıktılarını etkileyecektir.
- Öğretimin sırasını ve tutarlılığını doğru bir şekilde değerlendirebilmek için bir müfredat haritası (müfredat matrisi olarak da bilinir) oluşturmayı düşünün. Müfredat haritası, bir müfredatın görsel diyagramlarını veya dizinlerini sağlar. Müfredatın görsel bir temsilini analiz etmek, öğretim sıralamasındaki olası boşlukları, fazlalıkları veya uyum sorunlarını hızlı ve kolay bir şekilde belirlemenin iyi bir yoludur. Müfredat haritaları kağıt üzerinde ya da bu amaç için özel olarak tasarlanmış yazılım programları veya çevrimiçi hizmetlerle oluşturulabilir.
- Kurs boyunca kullanılacak öğretim yöntemlerini belirleyin ve bunların öğrencilerin öğrenme stilleriyle nasıl çalışacağını göz önünde bulundurun. Öğretim yöntemleri müfredata uygun değilse, öğretim tasarımının veya müfredat tasarımının buna göre değiştirilmesi gerekecektir.
- Öğrencileri, eğitmenleri ve müfredatı değerlendirmek için okul yılı boyunca ve sonunda kullanılacak değerlendirme yöntemleri oluşturun. Değerlendirme, müfredat tasarımının işe yarayıp yaramadığını ya da başarısız olup olmadığını belirlemenize yardımcı olacaktır. Değerlendirilmesi gereken şeylere örnek olarak müfredatın güçlü ve zayıf yönleri ile öğrenme çıktılarına ilişkin başarı oranları verilebilir. En etkili değerlendirme sürekli ve özetleyicidir.
Müfredat tasarımının tek adımlı bir süreç olmadığını unutmayın; sürekli iyileştirme bir gerekliliktir. Müfredatın tasarımı periyodik olarak değerlendirilmeli ve değerlendirme verilerine dayalı olarak iyileştirilmelidir. Bu, kursun sonunda öğrenme çıktılarına veya belirli bir yeterlilik düzeyine ulaşılmasını sağlamak için kursun bir bölümünde tasarımda değişiklikler yapılmasını içerebilir.
Kaynak: https://www.thoughtco.com/curriculum-design-definition-4154176
