Okuryazarlık; okumayı öğrenmek ve yazmayı öğrenmek. Bunları ilk öğrendiğiniz anları hatırlıyor musunuz? Okuryazar olmak sizin için ne zaman önem kazandı? Bu anıları yazmanın ve üzerine düşünmenin gücünü keşfedin:
İçindekiler
“Okumayı ilk kez üç yaşındayken, Chicago, IL’deki Lake Shore Drive’daki yüksek apartman dairesinde büyükannemin kucağında otururken öğrendim. Time dergisini gelişigüzel çevirirken, sayfadaki siyah beyaz şekillerin bulanıklığıyla nasıl yakından ilgilendiğimi fark etti. Kısa süre sonra, onun parmağını bir kelimeden diğerine takip ediyor, kelimelere odaklanana ve okuyabilene kadar onları seslendiriyordum. Okuryazar olduğumda sanki zamanla içimde bir şeyin kilidini açmış gibi hissettim.”
Amanda Leigh Lichtenstein
“Okuryazarlık Anlatısı” Nedir?
Okuma ve yazma ile ilgili en güçlü anılarınız nelerdir? “Okuryazarlık anlatıları” olarak da bilinen bu hikayeler, yazarların okuma, yazma ve konuşma ile olan ilişkilerini tüm biçimleriyle konuşmalarına ve keşfetmelerine olanak tanır. Belirli anlara odaklanmak, okuryazarlığın hayatlarımız üzerindeki etkisinin önemini ortaya çıkararak dilin, iletişimin ve ifadenin gücüne bağlı gömülü duyguları çağrıştırır.
“Okuryazar” olmak, en temel anlamda dilin şifresini çözme becerisini ifade eder, ancak okuryazarlık aynı zamanda kişinin dünyayı “okuma ve yazma” becerisini de kapsar: Metinlerle, kendimizle ve çevremizdeki dünyayla olan ilişkilerimizi bulmak ve anlamlandırmak. Herhangi bir anda, dil dünyalarının yörüngesinde dolanırız. Örneğin futbolcular oyunun dilini öğrenirler. Doktorlar teknik tıbbi terimlerle konuşur. Balıkçılar denizin sesini konuşur. Ve bu dünyaların her birinde, bu belirli dillerdeki okuryazarlığımız, bu dünyalarda üretilen bilginin derinliğinde gezinmemizi, katılmamızı ve katkıda bulunmamızı sağlar.
Kendi Okuryazarlık Anlatınızı Nasıl Yazarsınız?
Kendi okuryazarlık anlatınızı yazmaya hazırsınız ama nereden başlayacağınızı bilmiyor musunuz?
- Kişisel okuma ve yazma geçmişinizle bağlantılı bir hikaye düşünün. Belki de en sevdiğiniz yazar veya kitap ve onun hayatınız üzerindeki etkisi hakkında yazmak istiyorsunuz. Belki de şiirin yüce gücüyle ilk karşılaşmanızı hatırlıyorsunuz. Başka bir dilde okumayı, yazmayı veya konuşmayı ilk öğrendiğiniz zamanı hatırlıyor musunuz? Ya da belki ilk büyük yazma projenizin hikayesi aklınıza geliyor. Bu hikayenin neden anlatılacak en önemli hikaye olduğunu düşündüğünüzden emin olun. Genellikle, bir okuryazarlık öyküsünün anlatılmasında ortaya çıkan güçlü dersler vardır.
- Nereden başlarsanız başlayın, bu hikâyeyle ilgili olarak aklınıza gelen ilk sahneyi betimleyici ayrıntılar kullanarak canlandırın. Okuryazarlık anlatınızın başladığı o anda nerede olduğunuzu, kiminle birlikte olduğunuzu ve ne yaptığınızı anlatın. Örneğin, en sevdiğiniz kitapla ilgili bir hikâye, kitap elinize ilk geçtiğinde nerede olduğunuzu anlatarak başlayabilir. Şiiri keşfetmeniz hakkında yazıyorsanız, o kıvılcımı ilk hissettiğinizde tam olarak nerede olduğunuzu söyleyin. İkinci bir dilde yeni bir kelimeyi ilk öğrendiğinizde nerede olduğunuzu hatırlıyor musunuz?
- Buradan devam ederek bu deneyimin sizin için nasıl bir anlam taşıdığını keşfedin. Bu ilk sahnenin anlatımında başka hangi anılar tetiklendi? Bu deneyim sizi yazma ve okuma yolculuğunuzda nereye götürdü? Sizi ya da dünya hakkındaki fikirlerinizi ne ölçüde dönüştürdü? Bu süreçte ne gibi zorluklarla karşılaştınız? Bu özel okuryazarlık anlatısı hayat hikayenizi nasıl şekillendirdi? Okuryazarlık anlatınızda güç veya bilgi soruları nasıl yer alıyor?
Ortak Bir İnsanlığa Doğru Yazmak
Okuryazarlık anlatıları yazmak keyifli bir süreç olabilir, ancak aynı zamanda okuryazarlığın karmaşıklığı hakkında kullanılmayan duyguları da tetikleyebilir. Bunları yazmak, okuma ve yazma ile ilişkimizi güçlendirmek için bu duyguları keşfetmemize ve uzlaştırmamıza yardımcı olabilir. Okuryazarlık anlatıları yazmak aynı zamanda kelimelerin tüketicileri ve üreticileri olarak kendimiz hakkında bilgi edinmemize yardımcı olabilir; dil ve okuryazarlıklara bağlı bilgi, kültür ve gücün inceliklerini ortaya çıkarabilir. Nihayetinde, okuryazarlık hikayelerimizi anlatmak, ortak bir insanlığı ifade etme konusundaki kolektif arzumuzda bizi kendimize ve birbirimize yaklaştırır.
Kaynak: https://www.thoughtco.com/how-to-write-a-literacy-narrative-4155866