Çocuk

Yetişkinler olarak bunu her zaman fark etmeyebiliriz ama aslında çocuklar da tıpkı bizler gibi sürekli düşünüyor. Belirli alanlar ve durumlar için refakatçilere elbette ihtiyaç duyuyorlar fakat attıkları her adımda, aldıkları her mesafede, merakları ve ilgileri doğrultusunda düşünerek hareket ettiklerini söyleyebiliriz. Maruz kaldıkları yaşam deneyimleri (Tecrübe etme şansı/ fırsatı) sayesinde de bu düşünceleri ayakta kalma becerileri ile bütünleştirebiliyorlar. Gittikleri yön ve nihai amaçları bizim düşündüklerimizle, hayal ettiklerimizle paralel olmayabilir ancak bu gerçeği göz ardı ederek, onların “rezilyans” sahibi bireyler olmalarını beklemenin pek de gerçekçi olduğunu söyleyemeyiz. Rezilyans sözcüğünün anlamındaki zenginliği Türkçe’de tek bir kavramla açıklamak oldukça zor olsa da ona karşılık gelen anlamlarını; dayanıklılık, hayatta kalabilme ve devam edebilme potansiyeli, yeniliklere adapte olabilme ve esneklik gösterebilme ve toparlanabilme gücü gibi düşünebiliriz.

Sonuçları geçtiğimiz günlerde açıklanan yeni bir araştırmaya göre tüm dünyadaki obez çocukların ve ergenlerin sayısı son 40 yılda on kat artarken, bu artış en hızlı ve en yoğun olarak düşük ve orta gelirli ülkelerde, özellikle de Asya’da yaşanıyor.

İnsanlar bugünlerde insanlık için endişe içinde. Sebebi, dünyanın her yerini saran terör saldırıları olabilir. Amerika’daki başkanlık seçimleri sırasında yapılan kampanyaların tarzı olabilir. Sebep, pek çoğumuzun, insanların sürekli kaldıkları korkunç şeyler karşısında empati hissetmekten yorgun düşmemiz olabilir. Belki de şimdiki üniversite öğrencilerinin geçmiş kuşaklara göre daha narsistik olduğunu ve daha az empati kurduğunu gösteren veriler yüzünden endişeleniyoruzdur.

Çocukların yıllardır Kaplumbağa ve Tavşan ya da Tilki ve Karga masallarından öğrendiklerini unutun: Ezop bu masalları insan karakterlerin ağzından anlatmış olsaydı çocuklar üzerinde daha fazla etki bırakırdı; en azından Toronto’daki Ontario Eğitim Araştırmaları Enstitüsü’nün yayınladığı yeni araştırma böyle söylüyor.

“Hayattaki en büyük şanslardan biri, mutlu bir çocukluk geçirmektir.” – Agatha Christie

Tek bir istisna bile olmadan, yapılan tüm araştırmalara göre ekranla ilgili tüm aktiviteler daha az mutlulukla ve tüm ekransız aktiviteler de daha fazla mutlulukla doğrudan ilişkili.

Geçtiğimiz yaz bir öğle sıcağında 13 yaşındaki Athena’yı telefonla aradım. Telefonunu – 11 yaşından beri kendi iPhone’u var – açtığında sesi sanki uykudan yeni kalkmış gibi geliyordu. En sevdiği şarkılardan ve TV programlarından konuştuk ve ona arkadaşlarıyla ne yapmaktan hoşlandığını sordum. “Alışveriş merkezine gidiyoruz.” dedi. “Ailen seni oraya mı bırakıyor?” diye sordum. 1980’lerde henüz bir ortaokul öğrencisiyken, birkaç saat boyunca yanımda ailem olmadan arkadaşlarımla alışveriş yapmaktan ne çok zevk aldığımı hatırladım. “Hayır, ailemle birlikte gidiyorum.” diye cevap verdi. “Annem ve abilerimle birlikte gidiyoruz ve onların biraz gerisinde yürüyoruz. Nereye gittiğimizi anneme söylemem gerekiyor mutlaka. Her saat başı ya da yarım saatte bir kendimi göstermem gerekiyor.”

Yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre çocuklar pusetlerde dolaştırılarak çok fazla zaman geçiriyor ve fiziksel hareketsizlik çocukluk çağındaki obezitenin artışına katkı sağlayan bir faktör olarak ortaya çıkıyor.

Ebeveynler ve çocuklarının teknolojiye duyduğu ilgi arasında oldukça karmaşık bir ilişki bulunuyor. Aileler çocuklarının ekranlara yapışıp kalmasından nefret etseler bile yine de ekranların onlara getirdiği “kurtarılmış” anlara şükran duyuyorlar.

Babaların gücü, pek çok yüzyıl boyunca ailedeki öncelikli otorite oldu. Babanın sözü sorgulanmaz, verdiği karar her zaman son karar olur ve aileyle ilgili tüm meselelere onun etkisi hakim olurdu. Babanın rolü olarak görülmeyen bir şey varsa, o da çocuklara bakmaktı. Bu iş ya anneye ya da annenin bir yardımcısına kalırdı (veya devredilirdi).