Okuma eylemi sadece zevk ya da öğrenmek için olduğu düşüncesi yanıltıcıdır. Elbette her ikisini de yapmak mümkündür. Ancak, bir kitabı tatildeyken rahatça okumakla akademik bir metni dikkatlice analiz etmek arasında büyük bir fark vardır. Eğitim amaçlı bir yazıyı tam anlamıyla kavramak için daha planlı ve stratejik bir yaklaşım sergilemek gerekir.
Türlerini ve Temalarını Anlayın
Çoğu okuma testinde, öğrenciden bir pasajı okuması ve sonrasında ne olabileceğini tahmin etmesi istenir. Bu tahmin yöntemi, yaygın bir okuduğunu anlama stratejisidir. Bu stratejinin amacı, metinde bulunan ipuçlarından doğru bilgileri elde edebildiğinizden emin olmaktır.
İşte bu noktayı açıklığa kavuşturacak bir pasaj:
Clara, ağır cam sürahinin sapını kavradı ve buzdolabının rafından kaldırdı. Annesinin neden kendi meyve suyunu dökmek için çok küçük olduğunu düşünmesini anlamıyordu. Dikkatlice geri çekilirken, buzdolabının lastik contası sürahiye takıldı. Kayganlaşan sapı tutamayarak sürahiyi düşürdü. Sürahinin binlerce parçaya ayrılmasını izlerken, annesinin mutfak kapısında belirdiğini gördü.
Sizce bundan sonraki adım ne olacak? Clara’nın annesi öfkeli bir şekilde tepki verdiğini ya da bu durumu komik bulup kahkaha attığını tahmin edebiliriz. Elimizde çok az bilgi olduğu için her iki cevap da uygun olacaktır.
Eğer size bu pasajın bir gerilim filminden alıntı olduğunu söyleseydim, muhtemelen tahmininizi etkilenebilirdi. Benzer şekilde, size bu pasajın bir komediden alındığını söyleseydim, tahmininiz tamamen farklı bir yönde olurdu.
İster kurgusal ister kurgusal olmayan bir eser olsun, okuduğunuz metnin türü hakkında bir şeyler bilmek önemlidir. Bir eserin türünü kavramak, hikayede ne olabileceğini tahmin etmenize olanak tanır ve bu da metni daha iyi anlamanıza katkıda bulunur.
Araçlarla Okuyun
Okuduğunuzu öğrenme amacınız varsa, aktif bir şekilde okuyor olmalısınız. Bu süreçte bazı ekstra araçlara ihtiyacınız olacaktır. Örneğin, kitaba kalıcı bir zarar vermeden metninizin kenar boşluklarına notlar almak için bir kalem kullanabilirsiniz. Aktif okuma için bir başka iyi araç da yapışkan notlardır. Bu notları, okurken aklınıza gelen düşünceleri, gözlemleri, tahminleri ve soruları kaydetmek için kullanın.
Buna karşın fosforlu kalemle vurgulama, genellikle not alma kadar etkili değildir. Her ne kadar vurgulayarak metinle etkileşime giriyormuş gibi görünseniz de, vurgulama, not almaya kıyasla nispeten pasif bir eylemdir. Ancak, ilk okuma sırasında altını çizmek, tekrar göz atmak istediğiniz bölümleri işaretlemek için iyi bir yol olabilir. Eğer bir pasaj sizi vurgulayacak kadar etkiliyorsa, ister ilk ister ikinci okumada olsun, sizi neden etkilediğini her zaman belirtmelisiniz.
Yeni Kelime Dağarcığı Geliştirin
Okurken yeni ve bilmediğiniz kelimelere bakmak için zaman ayırmanız hiç de zor değil. Fakat bu yeni kelimelerin bir kaydını tutmak ve kitabı okumayı bitirdikten uzun bir süre sonra tekrar gözden geçirmek önemlidir.
Bir konuyu ne kadar çok çalışırsak, o kadar çok kavrarız. Yeni kelimeler için bir kayıt defteri tuttuğunuzdan ve bu defteri sık sık gözden geçirdiğinizden emin olun.
Başlığı ve Alt Başlıkları Analiz Edin
Başlık genellikle bir yazarın, yazmayı bitirdikten sonra ayarladığı son şeydir. Bu yüzden başlığı, yazının final aşaması olarak düşünmek iyi bir fikir olabilir.
Bir yazar, bir makale ya da kitap üzerinde uzun ve sıkı bir şekilde çalışır ve genellikle iyi bir okuyucunun kullandığı stratejilerin çoğunu kullanır. Yazarlar, metni düzenler ve temaları belirler, tahminlerde bulunur ve açıklama yapar.
Pek çok yazar, yaratıcı sürecin getirdiği kıvrımlar ve dönüşler karşısında şaşırır.
Bir metin tamamlandığında, yazar son bir adım olarak gerçek mesaj veya amaç üzerinde düşünebilir ve yeni bir başlık bulabilir. Bu, metnin mesajını ya da amacını anlamak için biraz zaman ayırdıktan sonra başlığı bir ipucu olarak kullanabileceğiniz anlamına gelir.
Grace FLEMİNG
Kaynak: https://www.thoughtco.com/tips-to-improve-reading-comprehension-1856813
