Bir süredir çocuk dergileri üzerine düşünmekle kalmayıp bir tane de yapıyoruz, biliyorsunuz. Dünyalı Dergi’yi yapmaya başlamadan çok daha önce çocuk dergileri üzerine düşünmeye ve bu konuda ufak tefek araştırmalar yapmaya başlamıştık. Baştan söyleyeyim, durum pek parlak değil. Mesela İngiltere’de yapılan şu araştırmaya göre, 2005 yılından bu yana çocuklar kendilerine ait zamanlarda sırf eğlence olsun diye okuma alışkanlığını açıkça yitirmeye başlamışlar. Önceden on çocuktan dördü her gün kendine ait olan zaman diliminde bir şeyler okurken artık on çocuktan üçü okuyormuş.
Asıl odaklanmamız gereken konu “eğlencesine okumak”, yani herhangi bir ödev sorumluluğu (ya da özet çıkarma kâbusu diyelim), öğrenme çabası, sınanma korkusu ve başarı kaygısı olmadan okumak ile ilgileniyoruz. Yani okur çocuk kendi rızasıyla istediği bir basılı malzemeyi alıp okumaya karar veriyor ve bunu canının istediğini yapabileceği, kendine ait olan bir zaman diliminde gerçekleştiriyor. Rüya gibi mi geldi? Gerçekleşmesi sandığınızdan daha kolay oysa: Çocuklara nitelikli çocuk dergileri verin.
Çünkü neden? İşte yanıtlar:
- Nitelikli bir çocuk dergisi birçok bölüm içerir. Bu bölümlerin her birinde farklı bir konu ele alınır. Okur canının istediği, ilgisini çeken bölümü okur. Yani bir çocuk derginin başına geçtiğinde baştan başlayıp sonuna kadar okumak zorunda hissetmez kendisini.
- Nitelikli bir çocuk dergisinde ele alınan bir konunun genel çerçevesi, en çekici yanları sunulur okura. Alışılmışın dışında bir bakış açısıyla ya da yerinde birkaç soruyla konuya lezzet katılır. Okur, ilginç bir konuya dair ilginç bilgiler edinmiş olmaktan keyif alır. Konu ilgisini çok çekerse okur da daha derin kaynaklar arayacaktır nasıl olsa. Yani nitelikli bir çocuk dergisinin işi ilk kıvılcımı çakmaktır.
- Nitelikli bir çocuk dergisinde kullanılan dil, derginin bazı bölümlerinde gündelik konuşma diline çok yaklaşır. Basılı bir malzemeden bir içerik okurken, yani okuma eylemini sürdürürken okur, okuduğu dili kendine yakın hisseder. Kendisini dil tarafından zorlanıyormuş gibi hissetmez. Sanki dil gelmiş onunla arkadaşlık ediyordur. Eh, biriyle arkadaş olduğunuz zaman onu daha yakından tanımak istersiniz, değil mi? Yani nitelikli bir çocuk dergisi aynı zamanda birazcık çöpçatandır; dil ile çocuğun çöplerini çatar.
- Nitelikli bir çocuk dergisi nitelikli çizgi öyküler barındırır. Eğlence dışında hiçbir vaadi, hiçbir iddiası olmayan nitelikli çizgi öykülerden söz ediyorum. Yani okur keyif almak dışında hiçbir şeyle ilişkilendirmeden okuma eylemini sürdürebilir. Tıpkı yaşamsal bir değeri olmadığı halde güzel bir pastanın hemen hepimizin ağzını sulandırması gibi bir şey. Yani öylesine, okumak için…
- Nitelikli bir çocuk dergisi nitelikli etkinlik sayfaları barındırır. Yani eğitim sistemi tasarımcıları, kimi öğretmenler, özel ders vericiler vs. dersle oyunu birleştirmeye, oyun oynarken öğretmenin yollarını arayıp dururken ve bu alanda yeni icatlar yapmış gibi aynı şeylerin adını daha fiyakalı hale getirip yeniden ve yeniden satarken; nitelikli bir çocuk dergisi bunu doğal olarak yapar. Üstelik de karşısındaki kişilerin başarı kaygısını dürtmeden, yani öylesine, eğlence olsun diye…
- Nitelikli bir çocuk dergisi sizinle iletişim kurar. Ona mektup yazabilirsiniz, ona yaptığınız resimleri, çektiğiniz fotoğrafları gönderebilirsiniz. Size karşılık verecektir. Yani nitelikli bir çocuk dergisi mahalledeki arkadaşlarınızdan biri gibidir.
- Nitelikli bir çocuk dergisi okurla düzenli ve düzeyli bir ilişki içindedir. Derginin yeni sayısını beklemek tatlı bir heyecandır. Yeni sayıyı ele geçirir geçirmez en sevdiği bölümü açıp okuyan okurun muzlu pastanın kremasını sona saklayan iştahlı bir çocuktan ne farkı vardır ki? Düzenli olarak tekrarlanan ama hiç de sıkıcı olmayan bir törendir çocuk dergisi okumak. Yani nitelikli bir çocuk dergisi okurun yaşamına tatlı bir ritim katar.
Ne dersiniz? Var mı ekleyebileceğiniz bir şeyler?
Kaynak: https://www.birdolapkitap.com
